کلید مینیاتوری، ساختار و انواع آن

کلید مینیاتوری و اجزای تشکیل دهنده آن

کلید مینیاتوری، یاهمان MCB درواقع مخفف واژه Miniature Circuit Breaker است که یک کلید الکترومکانیکی خودکار می باشد. این محصول یکی از مهمترین تجهیزات برق صنعتی به حساب می آید که کاربردهای فراوان دارد. کلید مینیاتوری را وسیله ای می دانند که هم از مدار الکتریکی در برابر جریان غیرمجاز محافظت می نماید و هم در برابرخطای اتصال کوتاه مقاوم است. به این شکل که اگر یک جریانی بیشتر از جریان اسمی یک مدار باشد از فیوز بگذرد کلید مینیاتوری برای جلوگیری از اتّصالی جریان را قطع می کند. اینکار از آسیب دیدن اجزای دیگر جلوگیری می کند.

یکی از المان های اصلی درسیم کشی ساختمان ها فیوز مینیاتوری یا همان کلید مینیاتوری می باشد که مانع از اتصالی کردن در مدار می شود. در سیستم های اتوماسیون که از PLC های دلتا استفاده می شود نیز کاربرد این نوع کلید محتمل است.

ساختار و اجزای کلید مینیاتوری

این نوع از کلیدها از اجزای مختلفی که هرکدام کارکرد خاص خود را دارند تشکیل یافته است. این اجزا را می توان به این شرح اعلام نمود:

1. ترمینال های قدرت (ترمینال های ورود و خروج)
2. اهرم قطع و وصل
3. کنتاکت اصلی جریان خروجی
4. بازوی متحرک
5. فلز بیمتال
6. سیم پیچ قطع
7. جرقه گیر (جهت رفع قوس به وجود آمده در اثر قطع جریان مدار)

 روش انجام کار این نوع از کلیدها

کلید مینیاتوری به دو روش کار خود را انجام میدهد:
1- اولین روش ، روش بی متالی است. در این سبک کلید مینیاتوری برای تشخیص جریان بیشتر یا اضافی مدار از یک فلز بی متال استفاده می کند. به این شکل که اگر یک جریان مدت دار که بیشتر ازجریان لازم هست عبورکند این  کلید عمل میکند و جریان برق را قطع می کند.

2- روش سیم پیچ دومین روش است که طرفداران خاص خود را دارد. در این روش یک سیم پیچ با مقدار دورکم و قطر بزرگ وظیفه تشخیس میزان جریان را عهده دار است. باوارد شدن جریان بیشتر بازهم این نوع کلید عمل می کند و جریان را قطع می نماید.

این نوع از کلیدها از نظر سرعت عملکرد به دو دسته فیوز تقسیم شده است. فیوزهای تندکار  و  فیوزهای کند کار

از فیوزهای کندکار در مدارهای موتوری استفاده میشود زیرا این فیوز در مقابل عبور جریان واکنش آرامی دارد و برق را دیرتر قطع میکند.

از فیوزهای تندکار بیشتر در روشنایی استفاده میشود زیرا این فیوزها در زمان کمتری جریان برق را قطع میکنند.

انواع کلیدهای مینیاتوری و بررسی آنها

تقسیم بندی کلیدهای مینیاتوری از دو جنبه صورت گرفته است. یکی از نظر سرعت عملکرد آنها و دیگری از نظر نوع کاربرد آنها می باشد که در ادامه به بررسی می پردازیم.

از نظر سرعت عملکرد

 بر این مبنا کلیدهای مینیاتوری به دو دسته تندکار و کندکار تقسیم می شوند که هرکدام عملکرد خاص خودرا دارا می باشند.

دسته ی تندکار

 این نوع از کلیدها سرع عملکرد بالاست ولی محدوده قطع جریان کمتری دارند و پس از احساس اضافه جریان، مسیر جریان اضافه را با تاخیر خیلی کمی قطع می نمایند.

کلیدهای کندکار

این دسته از کلیدهای مینیاتوری محدوده قطع جریان بیشتری نسبت به کلیدهای تندکار دارند و با سرعت قطع ملایم تری همراهند. دسته تندکار کلیدهای مینیاتوری با تاخیر بیشتری عمل می کنند و طبیعتا در اضافه جریان بالاتری،به قطع  اقدام می کنند. این دسته از کلیدها غالبا برای حفاظت از مدارات موتوری استفاده می شود، زیرا در این مدارات جریان راه اندازی زیاد است. علت استفاده از کلید مینیاتوری کندکار نیز این است که تاخیر در عملکرد آنها باعث قطع سریع موتور به محض راه اندازی نشود.

 از نظر نوع کاربرد

در این دسته بندی کلیدهای مینیاتوری به پنج تیپ Z،D،C،B و K تقسیم شده اند که در این میان تیپهای B و C پرکاربردتر می باشند.

کلید مینیاتوری تبپ B

 تیپ B در مواردی به کار برده می شود که ضریب اتصال کوتاه پایینی وجود داشته باشد . برای مثال می توان از این کلیدها در مصارف خانه ها و روشنایی استفاده کرد. حساسیت این کلیدها مورد استفاده کاربردهای معمولی خانه ها می باشد. به آنها فیوز مینیاتوری تندکار هم گفته میشود.
هنگامی که جریان اضافی در حدود 3 تا 5 برابر جریان مورد نیاز باشد کلید درزمان معلومی برق را قطع می کند.

کلید مینیاتوری تیپ C

به این کلیدها، کلیدهای مینیاتوری موتوری هم گفته می شود که اکثراً درصنعت کاربرد دارند. به آنها فیوز مینیاتوری کندکار هم گفته می شود. زیرا زمانی که نیاز دارد تا برق را قطع کند ازنوع قبلی بیشتر است. وقتی که جریان اضافی حدوداً 5 تا 10 برابر جریان مورد نیاز باشد در زمان معلومی کلید مینیاتوری برق را قطع می کند.

کلید مینیاتوری تیپ D

این نوع از کلیدهای مینیاتوری ، کلید ترانسفورماتوری نام دارد که مورد استفاده در ترانسفرماتورها یا مولدهای اشعه ایکس می باشد. این کلیدها  وقتی که جریان اضافی درحدود 10 تا 20 برابر جریان مورد نیاز باشد درزمان معلومی برق را قطع می کند. اما زمانش ازبقیه نوع ها بیشتر است.

 کلید مینیاتوری تیپ K

این نوع از کلیدهای مینیاتوری به نام دیگری نیز شناخته می شوند. نام دیگر این نوع کلیدها، کلیدهای نوع قدرت است که از آنها در موتورها، ترانسفورماتورها و مدارهای قدرت استفاده می شود. این نوع کلید به محض اینکه اضافه بار به وجود بیاید به سرعت جریان را قطع می کند.

کلید مینیاتوری تیپ Z

این نوع کلید نسبت به سایر انواع خود، دارای حساسیت زیادی است و در زمان کمتری با زیادشدن جریان، برق را قطع می کند. درصورت اینکه خطایی به وجود بیاید عملکرد سریع تری دارد و به خاطر همین، در مدارهایی که حساسیت بالایی دارند استفاده می شود.

تمام انواع معرفی شده ی بالا دارای برندهای معروفی هستند که هریک مشتریان خاص خود را داراست. ما میتوانیم در یک انتخاب عالی همراه شما باشیم.

ویژگی ها و مزایای کلیدهای مینیاتوری

کلیدهای مینیاتوری دارای ویژگیها و مزایای قابل توجهی هستند که به ذکر مهمترین آنها می پردازیم.

– دقت عملکرد و حساسیت زیاد

– استقامت مکانیکی و حرارتی بدنه

– جنس مقاوم و دوام بسیار خوب

– قدرت تشخیص بالا در زمان ایجاد خطای اتصال کوتاه

– امنیت بالا